Bagyong Matmo: Muling Pagsubok sa Pilipinas at Timog Tsina
Nakakatakot na pangalan, pamilyar na banta—ang Bagyong Matmo (2025) ay isa na namang malakas na bagyo na humagupit sa Pilipinas at Timog Tsina noong Oktubre 2025, na nagdulot ng malawakang pagbaha, pagkasira ng mga ari-arian, at paglipat ng libu-libong mamamayan. Bilang ika-21 na pinangalanang bagyo ng panahon ng bagyo sa Pasipiko noong 2025, ipinakita ng Bagyong Matmo ang walang humpay na lakas ng kalikasan at kahandaan ng mga bansa sa Asya.
Mabilis na Paglakas at Pagkilos ng Bagyong Matmo
Ang Bagyong Matmo ay unang namuo bilang isang mahinang低压系统 (low-pressure area) malapit sa Yap noong Setyembre 29, 2025. Sa loob lamang ng ilang araw, mabilis itong lumakas sa mainit na tubig ng Karagatang Pasipiko. Noong Oktubre 1, pormal itong kinilala ng Japan Meteorological Agency (JMA) bilang isang tropical depression, at nang sumunod na araw, ika-2 ng Oktubre, itinaas ito sa antas ng isang tropical storm at pinangalanang Matmo—isang pangalang may kahulugang "malakas na ulan" sa wikang Chamorro.
Ang bilis ng pag-intensify ng Bagyong Matmo ay kapansin-pansin. Mula sa pagiging isang bagyong may hanging 75 km/h, ito ay mabilis na lumakas habang patuloy na gumagalaw pahilagang-kanluran patungo sa Luzon. Nang tumawid ang Bagyong Matmo sa hilagang bahagi ng Luzon noong Oktubre 3, ito ay may lakas na na sa antas ng isang typhoon, na may pag-ulan at hangin na nagdulot kaagad ng pinsala sa rehiyon.
Pagtama sa Pilipinas: Mga Pagbaha at Paglikas
Oktubre 3, 2025—isang petsa na muling nagpaalala sa mga Pilipino ng kapangyarihan ng kalikasan. Ang mata ng Bagyong Matmo ay tumama sa bayan ng Dinapigue sa lalawigan ng Isabela, na nagdulot ng malawakan at malakas na pag-ulan at hangin sa hilagang Luzon.
Ayon sa National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC), ang Bagyong Matmo ay nagdulot ng pagbaha sa hindi bababa sa 37 na lungsod at bayan. Mahigit 5,000 katao ang naapektuhan at napilitang lumikas sa kanilang mga tahanan. Ang malakas na hangin ay sumira sa mga linya ng kuryente, na nagdulot ng pagkawala ng kuryente sa 18 na munisipyo. Ang mga larawan at video na kumalat sa social media ay nagpapakita ng mga kalsadang lubog sa baha, mga nabuwal na puno, at mga resident na inililigtas gamit ang mga life vest at rescue boats.
Bagama't walang iniulat na malawakang pagkawala ng buhay sa Pilipinas dulot ng Bagyong Matmo, ang pinsala sa imprastraktura at agrikultura ay nakabahala. Inihayag ng mga lokal na awtoridad na ang mga pagbaha ay isa sa pangunahing problema, lalo na sa mga lugar na madaling bahain.
Paglipat sa Tsina at Karagagdagang Paglakas
Matapos tumawid ng Pilipinas, ang Bagyong Matmo ay lumabas sa West Philippine Sea (South China Sea) at muling lumakas. Ang mainit na tubig ng dagat ay nagbigay-daan upang maabot ng Bagyong Matmo ang rurok na lakas nito. Ayon sa China Meteorological Administration (CMA), ang sentro ng Bagyong Matmo ay nagtala ng pinakamalakas na hangin na aabot sa 151 km/h (na katumbas ng isang malakas na bagyo) at isang presyur sa gitna na 955 hPa.
Noong Oktubre 5, ang Bagyong Matmo ay tumama sa baybayin ng Xuwen County sa Zhanjiang, Guangdong Province, Tsina, na dala ang napakalakas na hangin at ulan. Ito ay ikalawang pagtama ng Bagyong Matmo sa isang pangunahing lugar na populasyon. Nagpatuloy ito sa loob ng bansa at gumawa ng ikatlong pagtama sa Fangchenggang, Guangxi, sa susunod na araw, bago tuluyang humina at maging isang remnant low-pressure area.
Malawakang Epekto sa Timog Tsina
Ang mga epekto ng Bagyong Matmo sa Timog Tsina ay malawakan at seryoso. Inihayag ng mga awtoridad sa Guangdong at Hainan ang mga pang-emergency na plano, kabilang ang paglikas ng daan-daang libong mamamayan. Sa Guangdong lamang, mahigit 151,000 katao ang pinuwersang lumikas, habang sa Hainan, halos 200,000 ang inilikas para sa kaligtasan.
Ang malakas na hangin ng Bagyong Matmo ay nagdulot ng malawakang pagkawala ng kuryente, pagbagsak ng mga puno, at pinsala sa mga gusali. Ang mga baybaying-dagat ay humarap sa mapanganib na storm surge. Ang mga larawan mula sa mga apektadong lugar ay nagpapakita ng mga kotse at bahay na lubog sa baha, mga nagkalat na debris, at mga rescue team na gumagawa ng kanilang mga operasyon.
Ang pag-ulan ay isa ring pangunahing banta. Inulat ng Central Meteorological Observatory ng Tsina na ang Bagyong Matmo ay nagdulot ng malakas na pag-ulan sa mga lalawigan ng Guangdong, Guangxi, at Hainan, na may pinakamataas na naitalang pag-ulan na aabot sa 453.3 mm sa isang lokasyon. Nagdulot ito ng pagbaha at pagguho ng lupa sa ilang lugar. Ang mga sistema ng transportasyon ay huminto, libu-libong mga flight at biyahe sa tren ang kinansela, at ang mga daungan ay isinara pansamantala.
Mga Paghahanda at Pagtugon
Sa harap ng banta ng Bagyong Matmo, ang mga apektadong bansa ay gumawa ng malawakang paghahanda. Sa Pilipinas, ang PAGASA ay naglabas ng mga Public Storm Warning Signal (PSWS) para sa hilagang Luzon, na nagbigay ng mahalagang babala sa mga mamamayan. Ipinatupad ang mga preemptive evacuation sa mga mabababang lugar, na posibleng nagligtas ng maraming buhay.
Sa Tsina, ang China Meteorological Administration (CMA) ay naglabas ng red typhoon warning—ang pinakamataas na antas ng babala—noong Oktubre 4. Ang mga lokal na pamahalaan sa Guangdong, Guangxi, at Hainan ay mabilis na kumilos, inaktiva ang kanilang mga emergency response system, at inihanda ang mga evacuation center. Ipinatupad ang mga "five-stop" na hakbang (pagpapahinto sa trabaho, klase, operasyon, atbp.) upang mapanatili ang kaligtasan ng publiko.
Konklusyon: Mga Aral mula sa Bagyong Matmo
Ang landas at lakas ng Bagyong Matmo ay nagpaalala sa atin na sa gitna ng pagbabago ng klima, ang mga tropikal na bagyo ay maaaring maging mas madalas at mas malakas. Mahalaga para sa mga bansa sa rehiyon na patuloy na pagbutihin ang kanilang mga sistema ng maagang babala, pamamahala sa sakuna, at tibay ng komunidad.
Ang kuwento ng Bagyong Matmo ay hindi lamang tungkol sa pagkawasak, kundi pati na rin sa katatagan ng mga tao. Sa kabila ng matinding hamon, ang mga komunidad sa Pilipinas at Tsina ay nagpakita ng lakas at pagtutulungan. Habang nananatili ang mga panganib sa hinaharap, ang mga aral na natutunan mula sa mga karanasan sa Bagyong Matmo ay makakatulong sa mga bansa na maging mas handa at ligtas sa mga darating na bagyo.